GIẢI THÍCH
THUẬT NGỮ, NỘI DUNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍNH MỘT SỐ CHỈ TIÊU
THỐNG KÊ GIÁ
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là chỉ tiêu tương đối (tính bằng %)
phản ánh xu hướng và mức độ biến
động giá cả theo thời gian của các mặt hàng
trong rổ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng đại
diện. Rổ hàng hóa, dịch vụ để tính chỉ
số giá tiêu dùng gồm các loại hàng hóa và dịch vụ phổ
biến, đại diện cho tiêu dùng của dân cư,
thường được xem xét, cập nhật 5 năm một lần cho phù
hợp với tiêu dùng của dân cư trong mỗi thời
kỳ.
Quyền số để tính chỉ
số giá tiêu dùng là cơ cấu chi tiêu các nhóm mặt hàng trong
tổng chi tiêu của hộ gia đ́nh được tổng
hợp từ kết quả điều tra mức sống
dân cư và dùng cố định khoảng 5 năm.
Áp dụng công thức
Laspeyres b́nh quân nhân gia quyền để tính chỉ số
giá tiêu dùng :
Trong đó:
là chỉ số giá tiêu dùng kỳ
báo cáo (t) so với kỳ gốc cố định (0);
, 
tương
ứng là giá tiêu dùng kỳ báo cáo (t) và kỳ gốc cố
định (0);
là quyền số kỳ gốc
cố định (0);
là chi tiêu dùng ở kỳ gốc
cố định (0);
n là số lượng mặt
hàng/nhóm mặt hàng.
Chỉ
số giá tiêu dùng được tính hàng tháng, theo các gốc
so sánh: năm gốc, tháng trước, cùng tháng
năm trước, tháng 12 năm trước và b́nh quân thời
kỳ cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương.
Chỉ số giá
vàng, chỉ số giá đô la Mỹ là chỉ tiêu
tương đối (tính bằng %) phản ánh xu hướng
và mức độ biến động giá cả theo thời
gian của mặt hàng vàng và đô la Mỹ trên thị
trường.
Giá vàng và đô la
Mỹ được thu thập hàng ngày tại các
điểm bán lẻ, giá b́nh quân được tính
bằng b́nh quân giá các ngày trong tháng.
Chỉ
số giá vàng và chỉ số giá Đô la Mỹ
được tính theo công thức sau:
Trong đó:
là chỉ số giá vàng hoặc
Đô la Mỹ tháng báo cáo (t) so với tháng trước tháng
báo cáo (t-1);
là giá b́nh quân vàng
hoặc Đô la Mỹ tháng báo cáo (t);
là giá b́nh quân vàng hoặc Đô la
Mỹ tháng trước tháng báo cáo (t-1).
Chỉ số giá vàng và đô la Mỹ
được tính hàng tháng, theo các gốc so sánh: năm gốc, tháng trước,
cùng tháng năm trước, tháng 12 năm trước và b́nh quân thời kỳ
cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương.
Giá tiêu dùng b́nh quân một số hàng hoá và dịch
vụ trên địa bàn là số
tiền do người tiêu dùng phải chi trả khi mua
một đơn vị hàng hóa hoặc dịch vụ
phục vụ trực tiếp cho đời sống hàng
ngày. Giá tiêu dùng được thể hiện bằng giá
bán lẻ hàng hóa trên thị trường hoặc giá
dịch vụ phục vụ sinh hoạt và đời
sống dân cư (bao gồm cả thuế VAT). Trong
trường hợp hàng hóa và dịch vụ không có giá niêm yết,
người mua có thể mặc cả th́ giá tiêu dùng là giá
người mua thực trả sau khi thỏa thuận
với người bán.
Giá tiêu dùng b́nh quân
được tính theo công thức sau:
Trong đó:
: Giá b́nh quân tháng
báo cáo mặt hàng i; 
Pi,j,k: Giá điều tra mặt hàng i
tại điểm j, kỳ k;
K: Số kỳ điều tra mặt hàng i
tháng báo cáo, K = 1÷3;
k: Kỳ điều tra mặt hàng i, k = 1÷K ;
M: Số điểm điều tra mặt hàng
i trong tháng báo cáo;
j: Điểm điều tra mặt hàng i
tại kỳ k tháng báo cáo, j = 1 ÷M ;
N: Số mẫu giá mặt hàng i
được thu thập trong tháng báo cáo,
N= M x K.
EXPLANATION OF TERMINOLOGY, CONTENT
AND METHODOLOGY OF SOME STATISTICAL INDICATORS ON
Price
Consumer price index (CPI) is a relative indicator
(measured by %) reflecting the tendency and change in the price level by time
series of market basket of selected representative consumer goods and services.
The basket of goods and services for measuring CPI consists of popular goods
and services which represent for the population’s consumption are revised and
updated every 5 years to be conformity with population’s consumption in each
certain period.
Weight for CPI compilation is the expenditure share
for item groups in the total of the household expenditure which is collected
from results of Vietnam Household Living Standard Survey (VHLSS) and used
constantly in a 5-year period.
Weighted geometric mean Laspeyres formula
is used to compile CPI:
Where:
: CPI in the reference period (t) compared to the constant
base period (0);
, 
: Consumer price of product i in the reference period (t) and in
the constant base period (0) respectively;
: Weight in the constant base period (0);
: Consumer expenditure in the constant base period (0);
n:
The number of items/ item groups.
CPI is computed monthly by the following
comparative bases: base year, previous month, same month of the last year, last
December and periodical average for every province/ city directly under the
central government.
Gold price index and USD
price index are relative indicators (measured by %) reflecting the tendency
and change in the price level of gold and USD by time series in market.
Gold and USD prices are daily recorded at retail shops,
average gold and USD price is computed as the average of prices of days in
a month.
Formula for computing gold
and USD price is as follows:
Where:
: Gold or USD price index in the reference month (t) compared to
the previous month (t-1);
: Average gold or USD price in the reference month (t);
: Average gold or USD price in the previous month (t-1).
Gold price index and USD price index are computed monthly by
the following comparative bases: base
year, previous month, same month of the last year, last December and periodical
average for every province/ city directly under the central government.
Average consumer price of
some goods and servicesin the local area is the amount of money that consumers spend to
buy a unit of goods or service to serve for daily life. Consumer price is shown
by the retail price of goods in market or the price of services for people’s
livings (including VAT). In case that the prices of goods and services are not
marked and consumers can bargain, the consumer price is the final price of
goods paid by consumers in market after negotiation with sellers.
Formula for computing average consumer price is as follows:
Where:
: Average price in the reference month of item i; 
Pi,j,k: Surveyed price of item i at place j, period
k;
K: Number of survey periods of item i in the reference month,
K = 1÷3;
k: The survey period of item i, k = 1÷K;
M: Number of survey places of item i in the reference month;
j: Survey place of item i in period k in reference month,
j = 1÷M;
N: Number of samples of
item i’s price collected in the reference
month, N = M x K.